Vai trò của Nhà nước trong hỗ trợ phát triển thị trường lao động

Bài viết “Vai trò của Nhà nước trong hỗ trợ phát triển thị trường lao động” của tác giả Chu Thị Lê Anh đăng trên báo Nhân dân điện tử ngày 26/08/2022 đã làm rõ tính chất đặc biệt của TTLĐ và mô tả sự vận hành của nó thông qua 6 cấu phần cơ bản, từ đó khẳng định vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc hỗ trợ phát triển TTLĐ. Bài viết cũng đã  đánh giá thực trạng phát triển của TTLĐ Việt Nam và nhấn mạnh hỗ trợ của Nhà nước trong việc đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu cung - cầu lao động là việc làm cấp bách hiện nay.

Bài viết chỉ ra tính chất đặc biệt riêng có của TTLĐ đó là hàng hóa được trao đổi trên thị trường là không thể tách rời với bản thân con người và TTLĐ không chỉ đơn giản là nơi cung và cầu lao động gặp nhau mà nó còn là kênh huy động và phân bổ hiệu quả nguồn lực lao động. Với cách tiếp cận như vậy, 6 cấu phần cần phải quan tâm khi nghiên cứu sự vận hành của TTLĐ bao gồm: (i) khung pháp lý và cơ chế chính sách, (ii) cầu lao động; (iii) cung lao động; (iv) cơ chế kết nối cung - cầu lao động; (v) cơ chế và định chế quản lý, thẩm định và xác nhận cung, cầu và giao dịch việc làm; và (vi) hệ thống an sinh xã hội.

Để khẳng định được vai trò của Nhà nước trong hỗ trợ phát triển thị trường lao động, bài viết đã chỉ ra 3 lý do thị trường lao động không vận hành hoàn toàn chỉ dựa trên cơ chế tự cân bằng, đó là: (i) thông tin thị trường đứt gãy khiến cung và cầu lao động không thể gặp nhau; (ii) thông tin thị trường bất đối xứng; và (iii) những rủi ro trong quá trình thực hiện giao dịch lao động - việc làm mà không được bảo đảm bằng thu nhập. 

Chính vì vậy, vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc hỗ trợ TTLĐ phát triển thể hiện trên 3 khía cạnh: (i) Nhà nước là chủ thể tạo lập môi tường, quy định khung pháp lý cho sự vận hành của thị trường; (ii) Nhà nước hoạch định và thực thi các chính sách khắc phục các thất bại của thị trường và đảm bảo công bằng cho các chủ thể tham gia; (iii) Nhà nước xây dựng và thực thi các chính sách mang tính định hướng cho sự phát triển chung của thị trường hoặc hướng tới các đối tượng lao động - việc làm cụ thể nhằm bảo đảm sự phát triển của thị trường được hài hòa, phù hợp sự vận động và phát triển của các yếu tố kinh tế, chính trị và xã hội khác.

Đối chiếu với thực tiễn của Việt Nam, trong thời gian qua, TTLĐ Việt Nam đã có những bước tiến rất đáng kể trên cả 6 cấu phần miêu tả ở trên, cơ bản đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn. 

Tuy nhiên, với bối cảnh trong nước và quốc tế liên tục thay đổi, cụ thể như xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, Cách mạng công nghiệp lần thư tư,… các cơ chế chính sách và sự hoạt động của cấu phần quản lý, thẩm định, xác nhận cung, cầu và giao dịch trên thị trường còn chưa nhận được sự quan tâm cần thiết. Các chỉ số, quy chuẩn về kỹ năng, tay nghề, tri thức của người lao động, các thông số đo lường tính linh hoạt và khả năng dịch chuyển của người lao động giữa các ngành nghề, lĩnh vực… còn gần như chưa tồn tại. 

Những điều trên đỏi hỏi Nhà nước cần có những hỗ trợ cần thiết để phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, bền vững và hội nhập. Việc cấp bách cần làm ngay là đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu cung - cầu lao động và việc tìm người - người tìm việc. Với hệ thống cơ sở dữ liệu đồng bộ và toàn diện, công tác hoàn thiện hệ thống khung khổ pháp lý, quản lý và điều tiết thị trường cũng như xây dựng cơ chế chính sách đặc thù sẽ dễ dàng hơn. Không những thế, đây sẽ là cơ sở để các chủ thể tham gia thị trường một cách chủ động và linh hoạt hơn. Họ có thể dựa trên những thông tin có sẵn, tự nhận biết được bản thân cần làm gì để phát triển, kéo theo đó là sự phát triển của các yếu tố khác trên thị trường lao động như giáo dục đào tạo, năng suất lao động hay đẩy mạnh tương tác giữa các thị trường trong nước và giữa trong nước với quốc tế./.

----------------

Xem thêm về bài viết tại: https://nhandan.vn/vai-tro-cua-nha-nuoc-trong-ho-tro-phat-trien-thi-truong-lao-dong-post712229.html